การพัฒนาตัวชี้วัดด้านอนามัยสิ่งแวดล้อมของชุมชนที่เอื้อต่อการมีสุขภาพดี

ชื่อเรื่อง : การพัฒนาตัวชี้วัดด้านอนามัยสิ่งแวดล้อมของชุมชนที่เอื้อต่อการมีสุขภาพดี

ชื่อเรื่องภาษาอังกฤษ : Development of Healthy Community Indicators for Thailand

ปีพิมพ์ : 2561

บทคัดย่อ :

การดำเนินงานอนามัยสิ่งแวดล้อมของประเทศมีการดำเนินการตามแนวทางการดำเนินงานจากองค์การอนามัยโลกเป็นหลัก เมื่อมีการพัฒนาประเทศมากขึ้นและประเทศไทยประสบกับปัญหาอนามัยสิ่งแวดล้อมที่มีความหลากหลายทั้งลักษณะ ความรุนแรง และผลกระทบทั้งต่อประชาชนและสิ่งแวดล้อม จึงต้องมีการดำเนินงานอนามัยสิ่งแวดล้อมที่หลากหลายและมีประสิทธิภาพเพื่อป้องกันและคุ้มครองสุขอนามัยของประชาชน การศึกษานี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาตัวชี้วัดด้านอนามัยสิ่งแวดล้อมของชุมชนที่เอื้อต่อการมีสุขภาพดี ที่จะสามารถประเมินสภาวการณ์อนามัยสิ่งแวดล้อมได้อย่างถูกหลักวิชาการและสะท้อนสถานการณ์จริง เพื่อนำไปสู่การออกแบบนโยบายและการดำเนินงานที่เหมาะสมสำหรับประเทศไทย โดยใช้การวิจัยเชิงคุณภาพและเชิงพรรณนา โดยการทบทวนวรรณกรรมอย่างมีระบบ การกำหนดเกณฑ์ในการคัดเลือกตัวชี้วัด ด้วยกระบวนการกลุ่มของผู้เชี่ยวชาญ การสนทนากลุ่มในกลุ่มตัวอย่างที่คัดเลือกที่เป็นตัวแทนของชุมชนขนาดเล็ก ชุมชนเมืองขนาดใหญ่ และเขตการปกครองแบบพิเศษ และการสำรวจข้อมูลด้วยแบบสอบถามในกลุ่มตัวอย่างระดับครัวเรือนและระดับชุมชน เพื่อคัดกรองตัวชี้วัดที่มีศักยภาพ โดยตัวชี้วัดที่สำคัญที่ผ่านการคัดกรองจะถูกนำไปสู่การแบ่งกลุ่มระดับความรุนแรงของตัวชี้วัด ซึ่งมีเป้าหมายเพื่อพัฒนาตัวชี้วัดระดับเขตปกครองพิเศษ ระดับชุมชนเขตเมือง และระดับชุมชนชนบท จากผลการศึกษา ได้แบ่งตัวชี้วัดด้านอนามัยสิ่งแวดล้อมออกเป็น 8 กลุ่ม ได้แก่ ตัวชี้วัดด้านมลพิษอากาศ ตัวชี้วัดด้านที่อยู่อาศัย ตัวชี้วัดด้านความยั่งยืน ตัวชี้วัดด้านการสุขาภิบาลอาหารและน้ำดื่ม ตัวชี้วัดด้านการจัดการเหตุรำคาญ ตัวชี้วัดด้านน้ำใช้-น้ำเสีย ตัวชี้วัดด้านการจัดการมูลฝอยและมูลฝอยอันตราย และตัวชี้วัดด้านสิ่งปฏิกูล ทั้งนี้ การพัฒนาตัวชี้วัดด้านอนามัยสิ่งแวดล้อมของชุมชนที่เอื้อต่อการมีสุขภาพดี มีปัจจัยที่เกี่ยวข้องและส่งอิทธิพลต่อการกำหนดตัวชี้วัดด้านอนามัยสิ่งแวดล้อมหลายปัจจัย ได้แก่ การกำหนดคำจำกัดความ ขอบเขต และเกณฑ์ตัวชี้วัดด้านอนามัยสิ่งแวดล้อมที่ควรจะเป็นในมิติของผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย การมีส่วนร่วมของการระดมความคิดของผู้เชี่ยวชาญจากหลากหลายหน่วยงาน การออกแบบข้อคำถามที่เหมาะสมกับวิธีการเก็บข้อมูลและประมวลผลข้อมูล อย่างไรก็ตามผลการศึกษานี้ช่วยบ่งชี้องค์ประกอบและข้อคำถามซึ่งสามารถนำไปประยุกต์ใช้เป็นแนวทางการวิจัยและพัฒนาต่อยอดเพื่อกำหนดตัวชี้วัดด้านอนามัยสิ่งแวดล้อม ที่สามารถสะท้อนสถานการณ์อนามัยสิ่งแวดล้อมของชุมชนได้

นักวิจัย : สุกานดา พัดพาดี ,ปรียานุช บูรณะภักดี ,พาสนา ชมกลิ่น ,พนิตา เจริญสุข ,กรวิภา ปุนณศิริ ,นัฐพล ศิริหล้า ,เอกรินทร์ วินันท์ ,เอกชัย ชัยเดช ,พลาวัตร พุทธรักษ์

คำสำคัญ : ตัวชี้วัด, ตัวชี้วัดอนามัยสิ่งแวดล้อม, ชุมชน, ชุมชนที่เอื้อต่อการมีสุขภาพดี